Jiskaprezan, yon fòs ki gen 400 polisye ki soti Kenya ak anviwon yon douzèn ofisye Jamayiken pa fè anpil pou kalme gang ki ap terorize peyi a depi zak sasinay Prezidan Jovenel Moïse nan lane 2021. Lidè mondyal yo ap diskite sou pwochen etap yo nan kokennchenn jefò pou retabli lòd nan nasyon Karayib la.
Etazini te pwopoze lide yon fòs lapè Nasyonzini, men lide a te soulve polemik akòz kesyon kolera ak ka abi seksyèl ki te gen kòm rezilta pasaj dènye twoup Nasyonzini yo an Ayiti.
Deplwaman fòs Kenyan yo te fèt an pati pou evite tansyon ki ka genyen lè yo voye yon lòt misyon lapè Nasyonzini. Men Prezidan Kenya William Ruto ki te fè yon kout pye Ayiti pandan l te nan wout pou al patisipe nan Asanble Jeneral Nasyonzini an ki tap kòmanse Dimanch te fè konnen li ta louvri pou elaji operasyon Kenya yo nan yon misyon lapè Nasyonzini an.
Pandan Ruto te felisite siksè fòs Kenyan yo dimanch, rapò resan yon ekspè dwa moun nan Nasyonzini te di vyolans gang yo ap gaye kò yo plis nan lakou peyi Dayiti epi polis Ayisyen yo toujou manke “kapasite lojistik ak teknik” pou konbat gang yo.
Vyolans yo ki toujou ap kontinye kite sitwayen tankou Mario Canteve, 39 lane, ak dout sou efò entènasyonal la pou kalme gang yo, li di li pa kwè ankò pwomès lidè mondyal yo pral kapab chanje anyen nan kriz la.
li te pale konsa. “Pa gen moun ki pral sove Ayiti. Anyen pa chanje,” “Yon nouvo misyon pa ka sove Ayiti.”
Canteve vann sim telefòn epi repare aparèy elektwonik nan kapital Pòtoprens lan, yon kote yo estime gang yo kontwole a 80%. Pou fè fas ak vyolans brital gang yo, kèk Ayisyen te òganize brigad vijilans pou konbat gang yo yo menm.
Gwoup moun sa yo pale sou dezespwa anpil Ayisyen genyen sou yon solisyon entènasyonal ki ka pote yon chanjman nan Ayiti.
Moise Jean-Pierre, yon pwofesè lekòl 50 lane, te sonje misyon Nasyonzini ki pase nan peyi Dayiti epi li te di efò sa yo se “pèdi tan.” “Se pa premye fwa nou te gen misyon Nasyonzini an Ayiti,” “Ki diferans sa pral fè?”
Santiman moun ki ap viv sou teren an montre a klè nan ki enpas lidè mondyal yo ye pandan yo fè plizyè lane ap chèche yon solisyon pou youn nan pi gwo pwoblèm Ayiti.
Gouvènman Kenya te pwomèt yon lòt 600 ofisye, epi misyon sekirite aktyèl la sipoze rive nan yon total 2,500 pèsonèl, ak Bayamas, Bangladèch, Barbad, Benen ak Tchad tou pwomèt pou voye polis ak sòlda. Men li poko klè kilè sa pral rive.
Pèsonn nan Nasyonzini pa gen gou pou yon pi gwo misyon lapè an pati akòz abi nan misyon pase yo, men tou paske anpil Ayisyen gen yon degou pou entèvansyon etranje. Ekspè yo di twa entèvansyon anvan yo pa Etazini an ak Nasyonzini yo pa t rive amelyore kriz yo nan Ayiti.
Kèk moun gen espwa eleksyon ki planifye pou lane pwochenn pral trase chemen pou yon solisyon Ayisyen. Peyi a pa fè eleksyon jeneral depi 2016 pandan kriz la ap trennen.
Semèn pase a, Ayiti te fè premye etap li nan kreye yon konsèy elektoral pwovizwa pou prepare nasyon an pou eleksyon. Ayiti toujou gen anpil obstak devan li pou rive la. Youn nan pi gwo nan yo se vyolans.