Chèf Gang G9 la, Jimmy Cherizier Sèmante pou l Goumen Kont PM Ariel Henry
- By Reuters
Chèf gang Jimmy Cherizier, alyas Barbecue, lanse avètisman Vandredi pou di li pral kontinye mobilize pou "dechouke" premye Minis Ariel Henry e li mande fanmi yo pou yo pa voye pitit yo lekol pou "evite dega kolateral" nan moman zak vyolans ap dewoule nan kèk katye kapital la, Potoprens.
Gwo zam lou tap tire nan moman sikilasyon an te bloke nan kek katye, e Anbasad Etazini an Ayiti te pibliye yon mesaj sou sa sou rezo sosyal yo.
Cherizier deklare: "batay la pral dire osi lontan ke nesesè" e ke gang li an pral "kontinye goumen kont Ariel Henry" li ajoute "pou evite dega kolateral, kenbe pitit nou lakay nou."
Misye te bay konferans pou laprès ankò Vandredi 1 Mas.
Cherizier se yon ansyen polisye PNH ki ap dirije kounyea yon alyans gang ki koze yon sityasyon "peyi lòk" apre li te bloke pi gwo teminal petwòl peyi d Ayiti, an palan de Varreux.
Misye ap fè fas ak sanksyon bò kote ni Nasyonzini, ni Depatman Trezò Etazini.
Zak vyolans yo ogmante 17 wote an Ayiti, nan moman Premye Minis Ariel Henry vwayaje nan peyi Kenya semèn sa a.
Pi bone nan jounen an, 2 peyi yo te siyen yon akò pou sekirize yon plan pou voye 1,000 polisye Kenya al dirije fòs miltinasyonal LONU apwouve pou ede Ayiti jere zak vyolans gang yo.
Gen 4 polisye ki mouri nan afwontman ak lapolis Jedi, dapre sa sendika lapolis la fè konnen.
Plizyè Milye Prizonye Penitansye Nasyonal Swa Chape, Swa Mouri Apre Afwontman ant Lapolis ak Gang Ame yo
- By VOA Kreyòl
Plizyè milye prizonye ki te fèmen nan Penitansye Nasyonal Potoprens la swa mouri, swa chape pandan yon afwontman and polisye nasyonal ki tap veye prizon an ak gwoup sivil ame yo.
Yon enjenyè kap ede PNH la ki t al fè konsta Dimanch maten di VOA gen 99 prizonye ki rete sou yon total 4,000 ki te fèmen nan prizon an.
"Sak rete yo se dè moun ki malad, de moun ki te nan dispansè ki te malad," li di VOA.
Pandansetan, li poko kle ki kote Premye Minis Ariel Henry twouve l aktyelman. Henry te vwayaje nan Afrik de Lès, pi presizeman nan Kenya, kote li sot siyen yon akò pou otorize deplwaman 1,000 polisye Kenyan an Ayiti pou ede fòs polis nasyonal la (PNH) konbat zak vyolans gang yo, epi retabli sekirite.
Jounalis VOA nan Nairobi mande biwo prezidan Ruto si l ka di nou ki kote premye minis Ayisyen an ye, nou poko jwenn repons.
Jounalis VOA Kreyol ki ale nan penitansye a te wè plizyè kadav ki epapiye pasi pala devan ak andedan penitansye a. Nou pale tou ak prizonye ki blese. Yon prizonye ki di li te blese nan zon 9h Samdi swa tap soufri akoz yon bal li pran nan bra. Li di nou li pako resevwa okenn swen medikal.
Nap raple ke penitansye nasyonal la te gen plizyè prizonye wo pwofil tankou pa egzanp ansyen prezidan Chanm Depite a Cholzer Chancy, Joseph Felix Badio, youn nan sispèk kle nan asasina Prezidan Jovenel Moise la, dwòg dilè Clifford Brandt, ansyen majistra Jacmel Macky Kessa, ak Marcelin Myrthil (ke moun konnen kom Arab la).
Enjenyè ki pale ak VOA di nou yo te wetire Brandt anvan afwontman an.
"Non Brandt pa la, yo te wetire l nan prizon an mete l lot kote," misye di nou. Kanta pou Arab la, li di nou "li yon kote sekiritè. M poko ka di w ki kote li ye." Enjenyè a di komisè lapolis la va fè suivi a.
Yon videyo kap sikile sou rezo sosyal yo ke VOA Kreyol wè men ke nou pa rive konfime otantisite li, montre polisye Ayisyen kap transfere Brandt soti nan penitansye a pou mete l nan yon machin PNH.
Penitansye a genyen ladann tou plizyè pami mèsenè sispèk Kolonbyen ki enplike nan asasina Prezidan Jovenel Moise la. VOA Kreyol pale ak kèk nan yo.
Yon prizonye ki idantifye tet li kom Francisco Eladio Uribe di nou nan lang panyòl: "Mwen pa chape yè swa paske mwen pa dwe anyen, mwen inosan. Mwen vini nan peyi sa a pou m travay, pou chache yon avni miyò pou fanmi mwen, se konsa mwen pran nan pyèj konpayi ameriken ki rele CTV a. Mwen pran nan pyèj yo e se sak lakoz mwen nan sityasyon sa a."
Misye te ak yon gwoup prizonye Kolonbyen ki montre nou kondisyon deplorab yap viv andedan penitansye a epi lanse apèl bay gouvenman Kolonbyen an ak piblik la an jeneral pou ede yo.
Otorite Ayisyen yo poko fè komantè sou sak pase nan penitansye a.
Yon rapò Human Rights Watch te pibliye an 2022 sou sityasyon prizon Ayiti yo te jwenn penitansye a sichaje, prizonye yo pa resevwa manje ak dlo potab, e ke movez eta enfrastrikti sanite a ekspoze prizonye yo a maladi mòtel tankou COVID-19, tibekiloz, SIDA ak lòt maladi ankò.
Done World Prison Brief, yon òganizasyon ki etidye sityasyon prizon toupatou nan mond lan te pibliye an 2020, te jwenn kantite prizonye yo te depase pa 302% kapasite ofisyel yo ta dwe genyen.
Chef gang G9 Fanmi ak Alye a, Jimmy Cherizier te anonse pi bone nan semen nan yon "revolisyon" pou dechouke Premye Minis Ariel Henry.
Etazini kondane jefò kap fet pou destabilize Ayiti nan yon deklarasyon pòt pawòl Depatman d Eta voye pa email bay VOA.
Li di: "Etazini ap veye sityasyon an de pre e nou kondane jefò moun kap aji nan pwòp entere yo ap fe pou destabilize Ayiti."
Gwoup Sivil Ame Kraze Penitansye Nasyonal Pòtoprens la
- By VOA Kreyòl
Enfòmasyon VOA Kreyòl resevwa fè konnen gwoup sivil ame kase antre nan Penitansye Nasyonal Pòtoprens la.
Dapre nouvèl yo, gen plizyè prizonye ki chape epi pran direksyon lakay yo, pami yo manm gang yo.
Nap raple ke gen plizyè prizonye wo pwofil ki te fèmen nan penitansye nasyonal la tankou pa egzanp ansyen prezidan Chanm Depite a Cholzer Chancy, Joseph Felix Badio, youn nan sispèk kle nan asasina Prezidan Jovenel Moise la, dwòg dilè Clifford Brandt, ansyen majistra Jacmel Macky Kessa, Marcelin Myrthil (Arab la), epi plizyè pami mèsenè Kolonbyen ki ta enplike nan asasina Prezidan Moise la.
VOA Kreyòl mande pòt pawòl PNH la, Garry Desrosiers si l kapab konfime nouvèl la, nou poko jwenn repons.
Gouvènman Ayisyen an poko fè okenn komantè sou nouvèl sa a.
Vandredi (1 Mas) nan apremidi, te gen gwo afwontman ant lapolis ak gwoup sivil ame yo nan zòn penitansye a.
Yon rapò Human Rights Watch te pibliye an 2022 sou sityasyon prizon Ayiti yo te jwenn penitansye a sichaje, prizonye yo pa resevwa manje ak dlo potab, e ke movez eta enfrastrikti sanitè a ekspoze prizonye yo a maladi mòtèl tankou COVID-19, tibekiloz ak lòt maladi ankò.
Done World Prison Brief, yon òganizasyon ki etidye sityasyon prizon toupatou nan mond lan te pibliye an 2020, te jwenn kantite prizonye yo te depase pa 302% kapasite ofisyèl yo ta dwe genyen.
Chef gang G9 Fanmi ak Alye a, Jimmy Cherizier te anonse pi bone nan semen nan yon "revolisyon" pou dechouke Premye Minis Ariel Henry.
Premye Minis la twouve l nan Afrik de Les, pi presizeman nan Kenya, kote li sot siyen yon akò pou otorize deplwaman 1,000 polisye Kenyan an Ayiti pou ede fòs polis nasyonal la (PNH) konbat zak vyolans gang yo, epi retabli sekirite.
Etazini kondane jefò kap fet pou destabilize Ayiti nan yon deklarasyon pòt pawòl Depatman d Eta voye pa email bay VOA.
Li di: "Etazini ap veye sityasyon an de pre e nou kondane jefò moun kap aji nan pwòp entere yo ap fe pou destabilize Ayiti."
Etazini Kondane Jefò kap Fèt pou Destabilize Ayiti
Depatman d Eta Etazini reyaji sou sak pase Ayiti.
Yon pòtpawòl Depatman d Eta di VOA nan yon deklarasyon li voye ba nou pa email "Etazini ap veye sityasyon an de pre e nou kondane jefo moun kap aji nan pwòp entere yo ap fe pou destabilize Ayiti."
Pòt pawòl la fè konnen Etazini ap travay ak pati prenant yo an Ayiti pou jwenn yon solisyon pou kriz politik la. Li reitere bezwen ki egziste pou yon gouvènman eli - yon bagay ki pa egziste depi plis pase 2 zan e ke Depatman d Eta dekri tankou "two lontan". Li ajoute Etazini kanpe fèm ak kominote entènasyonal la pou pote kole ak Ayisyen kap mande "pwogrè ijan" nan pwosesis pou prepare eleksyon ki "enkliziv ak kredib".
Pa rapò ak Fos Sekirite Miltinasyonal la (MSS) pòt pawòl la fè konnen Etazini ap "planifye aktivman" pou voye misyon an an Ayiti pou ede fòs polis nasyonal la fè fas ak ensekirite a ki "terib".
Pòt pawòl la fini pou di "amelyorasyon nan ensekirite a esansyèl pou ka gen eleksyon lib e onèt nan yon espas tan ki rezonab."
Pòtpawòl PNH la di Nouvo Atak Gang yo Akable Polisye yo
- By AP
Pòtpawòl Polis Nasyonal Ayiti di yon seri atak kowòdone gang yo lanse nan kapital la, Pòtoprens te akable polisye yo. Gen 4 polisye PNH ki mouri nan atak sa yo.
Nèg ak zam ki tire sou sib tankou ayewopo entènasyonal la, epi sezi kontwòl 2 komisarya lapolis sa ki te lakoz plizyè douzen moun kouri kite kominote yo. Lekòl ak biznis te fèmen.
Nan yon entevyou ak Radyo Karayib, pòtpawòl PNH Garry Desrosiers te deklare "sityasyon an jodia te terib" e li dekri batay nan sant kapital la tankou yon "lagè".
Jimmy Cherizier, yon ansyen polisye PNH ke moun konnen tou kòm "Barbecue" e kap dirije alyans gang G9 an Fanmi ak Alye yo deklare se limenm ki responsab pou atak yo.
Li di objektif la se arete chèf lapolis la, minis gouvènman yo epi anpeche Premye Minis Ariel Henry retounen nan peyi a. Premye minis la twouve l nan Kenya, kote li tap mennen jefò pou mande peyi a otorize deplwaman fòs miltinasyonal ke Nasyonzini deja otorize e ke peyi Afrik de Lès la volontye pou l dirije. Fòs miltinasyonal la ta ede PNH la konbat zak vyolans gang yo.
Ni chèf polis la, ni minis gouvènman yo pat ni blese ni jwenn arestasyon yo pandan atak Jedi yo.
Vandredi maten, Pòtoprens te plizoumwen kalm pandan moun tap reprann aktivite yo timidman. Prensipal ayeropò entènasyonal la te relouvri. Men Vandredi apremidi, Anbasad Etazini an te rapòte gwo zam lou tap tire nan zòn ayewopò a epi di lap sispann pwovizwaman tout vwayaj ofisyèl nan dirèksyon ayewopò a.
Pandansetan, lari kapital la te prèske blanch e pi fò biznis te rete fèmen.
Desrosiers di jèn polisye yo kanpe fèm pou goumen pou "garanti sekirite popilasyon an", e li ajoute otorite yo patka rive nan komisarya a a tan pou refoule atak gang yo.
Misye di lapolis pa gen lojistik ni ekipman pou konbat gang yo kòmsadwa epi te gen barikad nan lari Jedi, ki te rete an plas Vandredi nan plizyè douzèn kominote. Li di se sak anpeche polisye yo reponn atak gang yo.
Polis Nasyonal Ayiti gen apepre 9,000 polisye ki bay sekirite pou yon popilasyon plis pase 11 milyon moun, dapre done Nasyonzini pibliye. Se tout tan gang yo akable lapolis. Gang yo gen plis zam pase yo e yo kontwole kounyea 80% Pòtoprens.
Desrosier di "lapolis bezwen plis ekipman pou fè fas ak sityasyon an."
Premye Minis Ariel Henry poko fè okenn komantè sou sityasyon aktyel Ayiti. Lè jounalis yo te mande l si li santi li ka tounen Ayiti an sekirite li te senpman wose zepòl li san li pat di anyen.
Henry siyen yon akò resipwòk ak Kenya Vandredi nan yon seremoni Prezidan William Ruto te prezide pou eseye sove plan pou deplwaye polisye Kenya an Ayiti. Kou Siperyè Kenya a te deside nan mwad Janvye a ke deplwaman polisye yo te enkonstitusyonèl an pati paske antant orijinal la pat enkli akò resipwòk ant 2 peyi yo.
Pot pawol Nasyonzini, Stephane Dujarric deklare Vandredi, dènye seri zak vyolans yo ak sityasyon Ayiti kap deteryore pi plis souliyen rezon ki fe LONU vle pou peyi manm yo travay rapidman pou deplwaye fòs sekirite miltinasyonal la.
Dujarric di jounalis yo nan Nouyòk: "Nap pale sou sa depi plizyè mwa, kijan sivil yo an Ayiti ak nan Pòtoprens te plizoumwen bloke akoz zak vyolans gang yo. Lekòl fèmen, lopital pap fonksyone e moun ap soufri chak jou".
Dujarric di misyon an bezwen plis sipò dijans finansyèman epitou pa rapò ak pati sekiritè a.